Załatwianie spraw cywilnych przez internet? Nowelizacja weszła w życie.

Ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy- Kodeks cywilny, ustawy- Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw to początek rewolucji w dochodzeniu roszczeń na drodze cywilnej. I chociaż sądy mają trzy lata na dostosowanie się do nowych przepisów, to i tak kluczowy wydaje sie fakt, że ustawodawca otworzył drogę do elektronicznego załatwiania spraw w polskich sądach.

Jedną z najważniejszych zmian jest bowiem stworzenie podstawy prawnej do prowadzenia spraw w systemie elektronicznym. Innymi słowy, mozliwe będzie złożenie pozwu przez internet, korzystając z tworzonego właśnie przez Ministerstwo Sprawiedliwości systemu informatycznego, i otrzymanie wyroku tą samą drogą. Z powyższym wiąże się również możliwość odejścia od tradycyjnej listownej formy korespondencji między sądem a powodem czy pozwanym. Cywiliści Kancelarii radcy prawnego Małgorzaty Brodowskiej uspokajają jednocześnie, że nie oznacza to odstąpienia od obowiązujących do tej pory form doręczeń pism. To od uczestników postępowania zależeć będzie czy otrzymają informacje z sądu tradycyjną drogą, czy też przez system informatyczny. Każda ze stron będzie mogła przy tym wybrać odmienny, wygodny dla siebie sposób komunikacji z sądem. Eksperci kancelarii prawnej w Poznaniu podkreślają, że proces informatyzacji jest naturalnym i pożądanym zjawiskiem, mającym na celu przede wszystkim usprawnienie i przyspieszenie postępowań. Co istotne, w Polsce obowiązuje już, będąc bardzo popularną i co więcej przejrzystą dla powoda ścieżką dochodzenia swoich roszceń- elektroniczne postępowanie upominawcze. Wprowadzone nowelizacją k.p.c rozwiązania nie będą więc novum w polskiej rzeczywistości sądowej.

To jednak nie jedyne zmiany. Wprowadzono możliwość użycia środków transmisji podczas posiedzenia sądu, tak więc przewodniczący, który prowadzi rozprawę w sądzie A będzie mógł porozumieć się z uczestnikiem znajdującym się w sądzie B (bliskim swojemu miejscu zamieszkania) za pośrednictwem komunikacji elektronicznej. Ta modyfikacja znaczaco ulatwi przesłuchiwanie świadków w ramach pomocy prawnej, zmniejszy również koszty stawiennictwa świadków na rozprawach.

Innym faktycznym usprawnienień jest wprowadzenie telefonicznego (lub poprzez email, jednak to wydaje się mieć mniejsze możlwiości zastosowania) wezwania przez sąd świadków czy biegłych na rozprawę. Wprowadzono również możliwość nagrywania przebiegu posiedzenia przez stronę przy użyciu urądzeń rejestrujących, takich jak własny telefon czy dyktafon. Sąd na wniosek strony wyda na to zgodę, jeżeli jej wydanie nie stoi na przeszkodzie toczenia niezakłóconego postępowania. Obecnie dostęp do nagrania uzyskuje się po wniesieniu i opłaceniu wsniosku o wydanie zapisu audio, oczekiwanie na wydanie zapisu może jednak trwać nawet kilka tygodni.

Pozostaje mieć nadzieję, że to, co słuszne w teorii, znajdzie odzwiercierdlenie w sądowniczej praktyce i będziemy mogli zaobserwować stopniowe skracanie czasu trwania postępowań cywilnych oraz minimalizowanie związanych z nim kosztów i niedogodności.